26 نوامبر 2023- در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در مجله Scientific Reports، محققان مقایسه کردند که آیا نشانگرهای مقاومت به انسولین (IR)مبتنی بر انسولین و غیر مبتنی بر انسولینمی توانند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) را در افراد چاق و غیرچاق بدون سابقه دیابت یا هپاتیت پیش بینی کنند.

زمینه

در حال حاضر، بیوپسی کبد، که تست استاندارد طلایی تشخیصی NAFLD در افراد غیرچاق است، یک روش تهاجمی است، در حالی که روش‌های دیگر مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی(MRI)  و توموگرافی کامپیوتری(CT) گران هستند. اگرچه سونوگرافی نسبتاً ارزان است، اما نسبت به استئاتوز خفیف، حساسیت کمی دارد و پزشکان مختلف نتایج آن را متفاوت تفسیر می‌کنند. به طور کلی، کمبودی در روش‌های تشخیصی مناسب برای تشخیص NAFLD در افراد غیرچاق آتیپیک، وجود دارد.

مطالعات قبلی ارتباط بین نشانگرهای IR و خطر NAFLD را ارزیابی کرده‌اند. با این حال، اکثر آنها نتایج متناقضی را ارائه داده اند. با این وجود، با توجه به ارتباط آنها با فیبروز کبدی در بیمارانNAFLD  بدون دیابت، نشانگرهای IR ممکن است به تشخیص زودهنگام NAFLD در بیماران غیر چاق با دقت بالاتر، کمک کنند.

در مورد این مطالعه

در مطالعه ی حاضر، محققان 2148 نفر را بین سال‌های 2021 تا 2023 انتخاب و اطلاعات مربوط به جنسیت، سن و همچنین سابقه پزشکی و دارویی فعلی و گذشته ی آنها را جمع‌آوری کردند. بر اساس شاخص توده بدنی محاسبه شده (BMI)، شرکت کنندگان در مطالعه به ترتیب به عنوان غیرچاق یا چاق به ترتیب با مقادیرBMI کمتر از 25 کیلوگرم بر متر مربع و بیش از 25 کیلوگرم بر متر مربع طبقه بندی شدند.

نمونه های خون وریدی پس از حداقل 10 ساعت ناشتا از شرکت کنندگان در مطالعه جمع آوری شد. سطوح چهار نشانگر مقاومت به انسولین غیر مبتنی بر انسولین مورد ارزیابی قرار گرفت که شامل ارزیابی مدل هموستاتیک مقاومت به انسولین(HOMA-IR)، شاخص تری گلیسیرید-گلوکز(TyG)، شاخصTyG باشاخص توده ی بدنی (TyG-BMI) و تری گلیسیرید یا نسبت TG/HDL-cبالا و همچنین امتیاز متابولیک برای  مقاومت به انسولین (METS-IR)بود.سطوح این نشانگرهای زیستی برای توانایی پیش‌بینی آنها برای NAFLD در افراد چاق و غیرچاق، با هم مقایسه شد.

برای ارزیابی رابطه ی بین نشانگرهای IR و خطر NAFLD از مدل‌های رگرسیون لجستیک استفاده شد. مقادیر نشانگر IR به چهار چارک از متغیرهای مختلف طبقه‌بندی شدند.

ناحیه زیر منحنی (AUC) و مقادیر مشخصه عملکرد گیرنده (ROC) به محققان این امکان را داد که توانایی پیش بینی نشانگرهای IR را برای NAFLD ارزیابی کنند. در مقابل، نسبت شانس (OR) و فاصله اطمینان 95٪ برای تعیین کمیت همبستگی بین نشانگرهای IR و خطر NAFLD استفاده شد. آستانه معناداری آماری،p-value  کمتر از 0.05 تعیین شد.

یافته های این مطالعه

در گروه NAFLD سطوح گلوکز ناشتا پلاسما(FPG)، اسید اوریک (UA)، TG، آمینوترانسفراز(AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز (GGT) به طور قابل توجهی افزایش داشت. قابل ذکر است، کهBMI  زیر گروه های چاق و غیر چاق مبتلا به NAFLD نیز به طور قابل توجهی بالاتر بود.

نسبت های شانس برای هر پنج نشانگر IR، از جمله HOMA-IR، TyG، TyG-BMI، TG/HDL-c، و METS-IR، به طور قابل توجهی در گروه NAFLD بیشتر از گروه غیرNAFLD  بود. این سطوح اغلب با افزایش سطح چارک ها در گروه مطالعه کلی، و همچنین در میان زیر گروه های چاق و غیر چاق افزایش یافت.

در زیرگروه غیر چاق، ناحیه زیر منحنی TyG-BMI بالاترین مقدار بود، بنابراین نشان می دهد کهTyG-BMI ، ارزش پیش بینی بهتری برای NAFLD در بیماران غیر دیابتی و غیر چاق دارد.

در مقایسه، در زیر گروه چاق، ناحیه زیر منحنی HOMA-IR بالاترین میزان بود، که نشان می دهدHOMA-IR ، ارزش پیش بینی بهتری برای NAFLD در افراد چاق غیر دیابتی دارد. علاوه بر این، ناحیه زیر منحنیهر نشانگر مقاومت به انسولین بیش از 0.5 بود با مقادیر p کمتر از 0.05، بنابراین این نشانگرها مقادیر پیش‌بینی‌کننده ی آماری معنی‌دار و خاصی را برای NAFLD نشان دادند.

نتیجه گیری

یافته های این مطالعه گزارش های قبلی نشانگرهای IR مرتبط با افزایش خطر NAFLD را تایید می کند. بنابراین، به نظر می رسد استفاده از نشانگرهای مقاومت به انسولین TyG-BMI و HOMA-IR از نظر بالینی برای تشخیص NAFLD در افراد غیر چاق و چاق کارایی دارد، زیرا آنها توانایی تشخیص بهتری را نسبت به سایر نشانگرهای IR نشان دادند.

اگرچه محققان نتوانستند دلیل این تفاوت را روشن کنند، اما حدس می‌زنند از آنجایی که TyG-BMI بر اساس توزیع چربی بدن با استفاده از مقادیر FPG، TG و BMI محاسبه می‌شود، ارزش تشخیصی بالاتری در افراد غیر چاق دارد. با این وجود، چندین مطالعه نشان داده اند که BMI طبیعی در بیماران غیر چاق همچنان یک عامل خطر مستقل برای NAFLD باقی می ماند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20231126/Study-identifies-key-markers-for-early-detection-of-fatty-liver-disease-in-obese-and-non-obese-individuals.aspx